INTERLINGVISTIČKO PREVOĐENJE METAFORA U IDIOMATSKIM IZRAZIMA SA ITALIJANSKOG NA SRPSKI JEZIK
Apstrakt
Naučnici i istraživači koji se bave semiotikom prevođenja složni su u zapažanjima da semioza nikada ne može biti prekinuta i da je, stoga, prevođenje uvek moguće. Međutim, i pored njihovih stavova, metafore ali i idiomatski izrazi koje one čine, a koje karakterišu svaki kulturni kontekst, jedan su od najvećih izazova kako za semiotičare tako i za prevodioce. U ovom radu našu pažnju ćemo posvetiti prevodu metafora u idiomatskim izrazima, ali i ambivalentnim metaforama i njihovom ispravnom prevodu. Cilj će svakako biti doprinos radu prevodioca u susretu sa ovakvim jezičkim elementima. Metodologija će se zasnivati na semiotičkoj analizi korpusa koji je sakupljen na osnovu dva kriterijuma: po prvom kriterijumu sakupljeni su oni izrazi koji se ne pominju u frazeološkim rečnicima i oni izrazi za koje rečnici ne beleže sve moguće prevode. Drugi kriterijum je formiran na osnovu same metafore u izrazu, koja je semantički morala biti potpuno drugačija u srpskom i italijanskom jeziku, ali ne i sintaktički (u smislu enuncijatuma[1]).
[1] U lingvistici enuncijatum je iskaz sačinjen od znakova i zvukova koji dobijaju značenje u određenom kontekstu. U tom smislu se razlikuje od fraze (rečenice), koja je kao jedinica jezičkog sistema apstraktno shvaćena, ali koja, za razliku od enuncijatuma, ne mora zavisiti od konteksta.
Reference
Basso, H. K. (1991). Le ’’parole sagge’’ degli apache occidentali: Metafora e teoria semantica, L’acquisizione, la comprensione, e l’uso del linguaggio figurato: 340–355
Cacciari, Cristina. 1991. L’acquisizione, la comprensione e l’uso del linguaggio figurato (a cura di). Milano: Raffaello Cortina Editore.
Cavagnoli, Franca. 2012. La voce del testo, l’arte e il mestiere di tradurre. Milano: Giangiacomo Feltrinelli Editore.
Calefato, Patrizia. 2006. Che nome sei?, Roma: Meltemi.
Cipolli, Carlo. 1981. Meccanismi e processi di memoria nella traduzione simultanea. Processi traduttivi: Teorie ed applicazioni, Atti del seminario su ‟La traduzione’’, Brescia: Editrice La Scuola.
Craici, Laura. 2001. Dizionario dei modi di dire. Milano: Vallardi Editore.
De Saussure, Ferdinad. 2009. Corso di linguistica generale. Bari- Roma: Editori Laterza.
Golović, Branko. 2010. Frazeološki srpsko-italijansko-francuski rečnik. Beograd: Albatros plus.
Hjelmslev, Louis. 1980. I fondamenti della teoria del linguaggio (a cura di Giulio C. Lepschy). Torino: Einaudi.
Klajn, Ivan. 2005. Italijansko-srpski rečnik. Beograd: Nolit.
Mounin, Georges. 2006. Teoria e storia della traduzione. Torino: Piccola Biblioteca.
Peirce, Charles Sanders. 2003. Opere. Milano: Bonfantini Bompiani.
Pittano, Giuseppe. 2009. Frase fatta capo ha. Dizionario dei modi di dire, proverbi e locuzioni di italiano. Bologna: Zanichelli.
Ristić, Stojan. 1992. Poslovice naroda sveta. Beograd: Rad.
Schwamenthal, Straniero, M.L. (1999). Dizionario dei proverbi italiani e dialettali. Milano: Rizzoli- BUR.
Stojičić, Đoko. 2006. Srpske narodne izreke. Beograd: Kompanija Novosti. 1.
Šipka, Milan. 2010. Zašto se kaže. Zemun: Prometej.
Traini, Stefano. 2013. Le basi della semiotica. Milano: Bompiani.
Zingarelli, Nicola. 2004. Vocabolario della lingua italiana. Milano: Zanichelli.